Wat is een BIM-protocol?

Wat is een BIM-protocol? Wat is het verschil met een BIM uitvoeringsplan?

In het meest ideale geval is de eerste stap in een BIM-project het organiseren van een kick-offmeeting waarbij zowel de bouwheer als het ontwerpteam aanwezig zijn. Traditioneel bestaat het ontwerpteam uit een architect, een stabiliteitsingenieur en een verantwoordelijke voor technieken. Idealiter zijn ook de uitvoerders betrokken bij dit overleg, maar dat is niet altijd mogelijk. In het buitenland wordt het BIM-proces soms reeds opgestart tussen een opdrachtgever en de architect, nog voor de studiebureaus betrokken worden.

BIM-protocol

Op de vergadering moeten de meest essentiële zaken in verband met de samenwerking en het modelleren in BIM afgesproken worden. Eerst en vooral de organisatie van het project: welk BIM-niveau is realiseerbaar? Voor welke aspecten en doelstellingen zal BIM gebruikt worden? Welke ervaring is er bij de partners? Welke deliverables worden er gevraagd doorheen het project? Al dat soort zaken en nog veel meer wordt vervat in een beknopt document, het BIM-protocol. Misschien wel de belangrijkste vraag die eerst en vooral in het protocol moet beantwoord worden is:  welke specifieke BIM-doelstellingen en -ambitie worden er voorop gesteld? Het komt er daarbij op neer om de rechten en plichten van alle partijen zo goed mogelijk te benoemen en tegelijk duidelijke afspraken te maken om de samenwerking te doen slagen.

Het aantal eisen en afspraken die in het protocol staan, zijn beperkt. Het gaat om een eerder administratief document waar de communicatiewijze, eigendom- en gebruiksrechten, proceseisen, aansprakelijkheden en informatiebehoeften in beschreven worden. Het betreft enkel de pure essentie van de samenwerking.

BIM-uitvoeringsplan

Een BIM-uitvoeringsplan bouwt verder op het protocol, maar bevat naast de administratieve en juridische afspraken een hele reeks technische en praktische afspraken. Waar staat het nulpunt in het model? Wie is verantwoordelijk voor welke aanpassingen? Wanneer en hoe worden de referentiemodellen uitgewisseld? Hoe worden de modellen benoemd? Dit zijn afspraken die eerder betrekking hebben op de samenwerking tussen bouwpartners dan op die tussen opdrachtgever en opdrachtnemer, al kan dat onderscheid niet hardgemaakt worden in de realiteit. In de praktijk geldt dat beide documenten soms tot een globaal plan convergeren: een ‘BIM plan van aanpak’ dat sterk samenhangt met andere documenten die het project- of procesmanagement beschrijven.

Soms worden deze afspraken niet meteen in een BIM-protocol of -uitvoeringsplan gegoten. Onervaren partijen die bezig zijn met de eerste stappen in een BIM-omgeving worden soms afgeschrikt door het bindende karakter ervan. Op dat moment kan het nuttig zijn een soort afsprakenstelsel op papier vast te leggen, dat nadien in een volgende stap uitgebreid kan worden naar een formeel BIM-protocol of -uitvoeringsplan. Zeker dan blijft het belangrijk om die kick-offmeeting te organiseren. Enkel zo is het mogelijk op een degelijke manier de ervaring en expertise in BIM van alle partijen in te schatten.

Idealiter vindt dit soort vergaderingen op een regelmatige basis plaats. Voor kleine projecten met een draagtijd korter dan zes maanden is dat praktisch soms moeilijk haalbaar. Toch zijn er ook partijen in België die er vlot in slagen bij projecten met een korte termijn regelmatig met iedereen rond de tafel te zitten om het verloop van het BIM-project te bespreken.

Levend document

Het BIM-uitvoeringsplan is zo ontworpen dat het afsprakenstelsel verder kan blijven evolueren doorheen het project, bijvoorbeeld bij het aansluiten van nieuwe partijen, bij het afronden van een bepaalde projectfase of bij veranderend inzicht. Het is met andere woorden een levend document, dat steeds kan bijgewerkt worden. Op de traditionele manier van bouwen in België is het pas in een relatief late fase, na de aanbesteding, dat de aannemer in het proces betrokken wordt. Deze kan eigenlijk geen invloed uitoefenen op het originele BIM-protocol. Bij de overgang van ontwerpen naar uitvoering moeten dus zeer duidelijke afspraken gemaakt worden, zodat de aannemer vlot aan de slag kan met het model en niet opnieuw hoeft te beginnen. Hierbij wordt dan een vernieuwde versie van het BIM-uitvoeringsplan opgesteld.

Bron: bimtonic.be