Het gaat goed met de bouw, maar dat betekent wel lang wachten.

De orderportefeuilles in de bouw puilen uit. Al die vacatures die zo ontstaan, zijn moeilijk in te vullen. Nemen bouwbedrijven niet te veel hooi op hun vork?

Er zijn in de periode 2018 tot 2022 55.000 nieuwe arbeidskrachten nodig in de bouw, concludeerde het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) onlangs. Na zes jaar van crisis en een verlies van 75.000 banen in de bouw is de situatie dramatisch omgeslagen.

Toch namen bouwbedrijven BAM, Boskalis, TBI, Dura Vermeer, Van Wijnen en Ballast Nedam ruim 10 procent meer bouworders aan ten opzichte van vorig jaar, bleek eerder deze week uit onderzoek van Cobouw.

De vraag vanuit de markt is spectaculair gegroeid, zegt Taco van Hoek, directeur van het Economisch Instituut voor de Bouw. “De werkgelegenheid in de bouw neemt ook stevig toe, maar blijft toch nog achter bij de behoefte. Het is niet eenvoudig om al die vacatures snel ingevuld te krijgen.”

Uit een enquête van het EIB blijkt dat een op de drie bouwbedrijven te maken heeft met stagnatie als gevolg van personeelskrapte.

Jaren werk op de plank

Een opdracht snel uit laten voeren zit er voorlopig niet in, maar de volle orderboekjes van bouwbedrijven betekent niet het afgesproken werk niet wordt geleverd, legt Van Hoek uit. “Consumenten moeten wel meer geduld hebben voordat de werkzaamheden kunnen beginnen.” Bouwbedrijven hebben voor woningbouw zo’n elf maanden werk in het verschiet, en dat is een verdubbeling in vergelijking met de crisis. Het is ook langer dan voor de crisis, aldus Van Hoek.

Je bouwproject snel af? Vergeet het maar

In de gemeente Utrecht worden de komende jaren duizenden woningen gebouwd bij Leidsche Rijn, het Merwedekanaal en de Cartesiusdriehoek. Ook daar zijn capaciteitsproblemen in personeel en materialen merkbaar, zegt Mathijs Keuning, woordvoerder van de gemeente. Keuning: “Het bouwtempo is minder hoog, voornamelijk vanwege het ontbreken van goed personeel, en ook leveringsproblemen vertragen de start van de woningbouw, omdat de levertijd van bijvoorbeeld heipalen momenteel oploopt.”

Geschikt personeel vinden is lastig

Personeel vinden en behouden is inderdaad een uitdaging en zorgt voor een lager bouwtempo, aldus Glenn Metselaar, woordvoerder van Dura Vermeer. “Als je ons twee jaar geleden had gevraagd binnen drie maanden een flink aantal woningen op te leveren, hadden we ja gezegd. Dat doen we nu niet meer.” Er is vooral behoefte aan projectleiders, tendermanagers en technische tekenaars, zegt Metselaar. “Er zijn weinig studenten bouwkunde en civiele techniek, en de pas afgestudeerden moeten eerst ergens ervaring opdoen. Specialistisch personeel moeten we echt lokken.”

Bij bouwbedrijf BAM genieten ze vooral van de post-crisisjaren, zegt een woordvoerder. “Eindelijk hebben we wind mee. Geschikt personeel vinden is lastig, maar wat ons betreft nog niet nijpend.” Al deze nieuwe opdrachten zijn vooral een positief signaal naar werkzoekenden, vindt de BAM-woordvoerder. “Zij weten dat er voorlopig in ieder geval één sector is die volop werkgelegenheid biedt, en die zekerheid zal zich vertalen in meer personeel.”

Nieuwe en spannende orders zullen bouwtalent vanzelf naar je bedrijf lokken, verwacht Dura Vermeer. “We zijn bezig met een tunnel bij de A16, een stedelijk project op de Rotterdamse Zuidas en een geweldig waterproject in Limburg. Daar komen de zwaargewichten in bouw op af, want dat willen ze van hun bucketlist af kunnen strepen.”

Slimme techniek vervangt menskracht

Bouw- en spoorbedrijf Strukton maakt dankbaar gebruik van technologie dat personeel kan vervangen. Woordvoerder Irene van Dam: “Wij herkennen de problemen met personeel, zeker technische vakmensen zijn schaars. We kunnen dat deels opvangen door slimme technologie, zoals sensoren, meettreinen en algoritmes. Dat scheelt menskracht.” De vakspecialisten werft Strukton in heel Europa, vertelt Van Dam. “Zo hebben we een project voor een hogesnelheidslijn in Denemarken in het afgelopen jaar verricht met collega’s en materiaal uit Italië.”

Niet alleen personeel is een uitdaging voor bouwbedrijven, ook het materiaal. Metselaar: “Wij zijn afhankelijk van fabrikanten van bijvoorbeeld palen, beton en stalen constructies. Veel fabrieken moesten sluiten tijdens de crisis en moeten nu weer volop productie draaien. Het kost tijd om dat weer op te zetten.”

Creatief te werk gaan

Bouwbedrijven moeten de komende jaren al hun creativiteit toepassen, zegt EIB-directeur Van der Hoek; efficiënter werken, overwerken, personeel uit het buitenland laten komen en nieuwe technologie gebruiken. “Dit jaar en volgend jaar zit daar behoorlijk wat spanning, maar vanaf 2020 zijn de groeicijfers rustiger. Dan zullen de portefeuilles minder vol zitten.”