Hoe BIM volwassen werd

We hebben het de laaste tijd steeds vaker over BIM, maar wat is BIM dan precies? Iets met het centraal opslaan van gegevens, zodat deze toegankelijk worden voor alle partijen. Dat is handig! Ja, dat is makkelijk. In de jaren die volgden kreeg het begrip BIM steeds meer betekenis.

BIM is allang niet meer alleen een manier om gegevens centraal op te slaan. Het is een manier van werken geworden waarbij steeds meer bouwers en gerelateerde partijen zich aansloten. Eerst vooral omdat het wel moest, want achterblijven leek geen optie. Maar steeds meer – naarmate het vertrouwen van de partijen groeide – omdat men ging inzien dat BIM een werkproces is dat veel voordelen oplevert. Op je eigen eilandje zitten is niet meer van deze tijd. Zoals een veelgeciteerd Afrikaans spreekwoord: “Alleen ga je sneller, samen kom je verder.” Hoe BIM de kinderschoenen ontgroeide.

1957 – Eerste CAD-software ontwikkeld

De basis van BIM ligt in de ontwikkeling van commerciële CAD-software. Geen potloden en linialen meer dus, maar in een digitale omgeving gebouwen en gebouwdelen ontwerpen.

1982 – Autodesk (USA) en Archicad (Hongarije) opgericht

Het Amerikaanse bedrijf Autodesk wordt in 1982 opgericht door John Walker en 12 andere programmeurs.  Een jaar later lanceert het bedrijf het programma Auto- Cad. De basis voor een BIM-werkmethode is gelegd. Het Hongaarse ArchiCAD ontwikkelt aan de andere kant van de wereld een gelijksoortig ontwerp- en tekenpakket voor architecten, eveneens gebaseerd op het CAD-systeem.

Beide bedrijven spelen een belangrijke rol in de softwareontwikkeling voor bouwdoeleinden. Naast deze bedrijven komen er ook andere softwareleveranciers op de markt die een rol van betekenis gaan spelen in de ontwikkeling naar BIM.

2003 – Revit wordt de basis voor toekomstige ontwikkelingen

Uiteraard zijn er ook andere softwareleveranciers die op de markt een rol van betekenis spelen in de ontwikkeling naar BIM. Niettemin speelt Revit van Autodesk een dominante rol. Daarom is er bij het schetsen van dit historisch overzicht voor gekozen het te beperken tot Revit. Revit is een BIM-tekenprogramma waarmee een intelligent parametrisch 3D-model kan worden gecreëerd. Er kan op verschillende manieren data uit worden betrokken. Deze data kunnen worden uitgewisseld met externe tools, waarmee het model kan worden aangepast. Een wijziging van het model wordt direct op alle gerelateerde plaatsen doorgevoerd. Zo blijft de presentatie van het model dus steeds actueel. Het programma zal in de jaren die hierop volgen steeds meer worden uitgebreid.

2007 –  De Bouw Informatieraad (BIR) gaat van start

In de BIR komen verschillende disciplines uit de bouwwereld bijeen met als doel de BIM-methodiek gemeengoed te maken in de bouw. Hiermee wil de raad de kwaliteit en de continuïteit van de bouw verbeteren en de concurrentiepositie van de Nederlandse bouw internationaal versterken.

2008 – Revit 2009 wordt  uitgebracht met  verbeterde render-capaciteiten

Hiermee krijgt BIM een boost. Building Graphic Modeling ontwikkelt zich meer en meer naar Building Information Modeling. De term BIM en het besef dat “we er iets mee moeten” gaat steeds meer leven in de bouwwereld.

2012 – BIM protocol opgesteld

Het BIM protocol is een initiatief van de BIR. Het protocol bevat een lijst met afspraken waarin bedrijven en organisaties als team, voorafgaand aan het project, helder omschrijven welke gegevens ze van elkaar verwachten. De werkgroep heeft twee modelprotocollen ontwikkeld. Het Model BIM Protocol is bedoeld voor het vastleggen van de projectspecifieke contractbepalingen rond BIM. Het Model BIM Uitvoeringsplan kan door projectteams worden gebruikt voor het vastleggen van hun onderlinge BIM-werkafspraken.

Cloud toepassingen

Door het opslaan van gegevens in de cloud kan informatie gemakkelijk worden gedeeld met projectgenoten. Werken in een cloud is daarmee eigenlijk een voorwaarde voor BIM. In de praktijk worden echter nog steeds veel gegevens lokaal opgeslagen. Door de enorme formaten van de modellen gaat online werken namelijk vaak erg traag. Goede afspraken over wie wanneer wat in het model doet, blijven dus onmisbaar. In 2013 werkte 37 procent van de bouwers (gedeeltelijk) in de cloud.

3D-printen

De eerste 3D-printer zag al in 1986 het levenslicht. Het apparaat wordt in verschillende branches toegepast. In de bouw neemt het 3D-printen in 2013 een vlucht met de ontwikkelingen van het 3D-betonprinten. En dit jaar verrijst het eerste 3D-geprinte gebouw van Nederland in Teuge: de Vergaderfabriek (zie kader).

2015 – BIM loket opgericht

Het BIM Loket is een initiatief van kennisorganisaties buildingSMART chapter Benelux, CROW, Geonovum, Ketenstandaard Bouw en Installatie, SBRCurnet, STABU, en de Bouw Informatie Raad (BIR). Doel van het BIM loket is het stimuleren van de implementatie van BIM in de Nederlandse bouwsector door het gebruik van open BIM-standaarden te bevorderen. Inmiddels is namelijk het besef ontstaan dat BIM veel meer is dan het werken met bepaalde software, dat het echt een andere manier van werken is. Een werkmethodiek waarmee faalkosten kunnen worden voorkomen. Door immers met het gehele bouwteam het digitale model volledig uit te werken, kunnen bouwfouten al in een vroeg stadium worden gecorrigeerd. Hierdoor ontstaan er veel minder fysieke fouten in het latere bouwproces.

En ook voor het behouden van een internationale concurrentiepositie is doorpakken op BIM van belang. Want in de landen om ons heen staan de ontwikkelingen rond BIM niet stil. Groot Brittannië is daarbij een koploper. De Britse overheidsopdrachten moeten sinds 2016 allemaal BIM Maturity Level 2 (een universele indicator voor de mate van ketenintegratie en informatiegebruik) hebben. Dit brengt de ontwikkelingen daar in een stroomversnelling.

2016 – BIM Basis ILS ontstaat

De BIM basisinformatieleveringsspecificatie, ofwel BIM Basis ILS is een initiatief van het BIM Loket en buildingSMART Benelux. BIM Basis ILS is bedoeld om in onderling overleg afspraken te maken over de manier waarop informatie uitwisselbaar, gestructureerd, eenduidig, correct, volledig en herbruikbaar is. De open BIM standaard die hierbij wordt gehanteerd is IFC.

2018 – Samenwerken, inzicht, Internet of Things

We kunnen het niet meer alleen. Bouwers en installateurs hebben elkaar nodig en op hun beurt hebben zij de techniekgiganten nodig. Want de consument gaat straks naar huis en wil voordat hij thuiskomt met zijn smartphone zijn thermostaat alvast een graadje hoger zetten, of het licht aan doen. Als het gaat om het toegankelijk maken van BIM-data voor prefab werkplaatsen, voor leveranciers of voor modelleurs, biedt IoT enorme voordelen. Door cloud-apps wordt modelleren en bestellen veel eenvoudiger. Dankzij up-to-date data ontwerpt men met ‘ready to order’ producten die zo op de bouwplaats kunnen worden geleverd.

Een andere ontwikkeling is het vooraf scannen van de bouwplaats. Bij renovatieprojecten worden dan pointclouds gemaakt van waaruit vervolgens het 3D BIM- model wordt opgezet (zie kader). Bij nieuwe bouwprojecten kan de gehele bouwplaats in kaart worden gebracht met behulp van 3D laserscanning. Dit verkleint de kans op bijvoorbeeld meetfouten. Maar ook de positie van benodigde hijskranen kan zo worden bepaald. Kortom, de gehele bouwplaatslogistiek kan hiermee worden uitgedacht.

Bron:  cobouw.nl